Σύγχρονοι μέθοδοι θερμικής επεξεργασίας στερεών αποβλήτων
Οι τελευταίες εξελίξεις στο χώρο της διαχείρισης των στερεών αστικών απορριμμάτων επιβάλλουν την κατά το δυνατόν καλύτερη αξιοποίηση του βιοαποικοδομήσιμου και ενεργειακού ή/και θερμιδικού τους περιεχομένου. Στην παρούσα εισήγηση, περιγράφονται οι κυριότερες συμβατικές και καινοτόμες μέθοδοι θερμικής επεξεργασίας αποβλήτων. Εξετάζεται επίσης, το ισχύον Νομοθετικό πλαίσιο για τη θερμική επεξεργασία απορριμμάτων στην Ελλάδα και στον ευρύτερο Ευρωπαϊκό χώρο.
Τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί σημαντικές εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή νομοθεσία που αφορούν στη διαχείριση των αποβλήτων, οι οποίες εντάσσονται στα πλαίσια της προώθησης της αειφόρου ανάπτυξης και της διατήρησης των πόρων και αναμένεται να επιφέρουν σημαντικές αλλαγές στον τομέα διαχείρισης των αποβλήτων στο προσεχές μέλλον. Σύμφωνα με τις Κοινοτικές Οδηγίες 1991/156/ΕC (18 Μαρ. 1991) σχετική με τα απορρίμματα και 1999/31/ΕC (26 Απρ. 1999) σχετικά με την ταφή των απορριμμάτων, τα κράτη μέλη οφείλουν σταδιακά να ελαττώσουν τις ποσότητες και το οργανικό περιεχόμενο των απορριμμάτων που καταλήγουν στους Χ.Υ.Τ.Α ενώ παράλληλα θα δοθεί υψηλή προτεραιότητα στην ανακύκλωση και σε μεθόδους ανάκτησης του υλικού και του ενεργειακού περιεχομένου των απορριμμάτων.
Βάσει των μέχρι σήμερα τεχνολογικών εξελίξεων η ανάκτηση του ενεργειακού περιεχομένου μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε άμεσα υπό μορφή θερμότητας εκλυόμενης από την καύση των απορριμμάτων σε ειδικά σχεδιασμένες μονάδες, είτε έμμεσα με την παραγωγή αερίων μετά από κατάλληλη θερμική επεξεργασία. Σύγχρονοι μέθοδοι θερμικής επεξεργασίας διακρίνονται σε τρεις κύριες κατηγορίες,
- την καύση (εστία με εσχάρα)
- την καύση σε ρευστοποιημένη κλίνη (στα σουηδικά fluidbäddpanna/FB)
- την προηγμένη αεριοποίηση σε ρευστοποιημένη κλίνη (fluidbäddpanna/FB) και την
- πυρόλυση.
Η στρατηγική μας για τη διαχείριση των αποβλήτων στην Ελλάδα
Παράλληλα, στην στρατηγική μας περιλαμβάνεται η υλοποίηση των ώριμων τεχνικά και οικονομικά έργων, στα πλαίσια της διαχείρισης των απορριμμάτων και της ενεργειακής αξιοποίησης της βιομάζας των αστικών και βιομηχανικών αποβλήτων, έχοντας αναπτύξει διαφορετικές Σκανδιναβικές τεχνολογίες στον τομέα αυτό και προωθώντας την ιδέα της ανακύκλωσης. Οι μέθοδοι θερμικής επεξεργασίας του βιοαποδομήσιμου κλάσματος που ανακτάται από τα στερεά βιομηχανικά και αστικά απόβλητα/απορρίμματα (2000/76/EK και 2008/98/EK), μαζί με τις βιολογικές τεχνολογίες (ΜΒΤ, βιοαέριο, παραγωγή προεπεξεργασμένου καύσιμου υλικού υπό τη μορφή Refuse Derived Fuel, RDF ή/και Solid Refuse Fuel, SRF, pellets ή πελλέτα, μπρικέττες, κλπ), αποτελούν τις μοναδικές τεχνολογίες αξιοποίησής τους με ταυτόχρονη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Έως το 2020, πρέπει να έχουν σταδιακά εφαρμοστεί στην Ελλάδα δύο σημαντικές ευρωπαϊκές οδηγίες οι οποίες έχουν ως εξής:
Α) Οδηγία για τους ΧΥΤΑ (Landfill Directive)
Σύμφωνα με αυτή απαιτείται η σταδιακή εκτροπή των βιοαποικοδομήσιμων αποβλήτων από τους ΧΥΤΑ της τάξης των 2,7 εκατομμύρια τόνους/έτος
• ως το 2010 → 1,1 εκατομμύρια τόνους /έτος
• ως το 2013 → 1,9 εκατομμύρια τόνους /έτος
Β) Νέα οδηγία πλαίσιο για τα Στερεά Απόβλητα (Waste Framework Directive). Σύμφωνα με αυτή:
1. Τίθεται στόχος ανακύκλωσης 50% μέχρι το 2020
2. Θεσμοθετείται διακριτή διαχείριση των οργανικών αποβλήτων (χωριστή συλλογή στην πηγή των οργανικών)
3. Τίθενται κριτήρια τέλους ζωής των αποβλήτων (Τίθενται κριτήρια για το τι είναι απόβλητο)
4. Ιεραρχείται η ενεργειακή αξιοποίηση πριν την ταφή (θερμική ή αναερόβια επεξεργασία).
Σε συνέχεια των προαναφερθέντων τεχνολογιών και της κείμενης νομοθεσίας, οι εταιρείες μας δημιούργησαν και λειτουργούν συστήματα καύσης σε εσχάρα και αεριοποίησης σε ρευστοποιημένη κλίνη (fluidbäddpanna/FB) αποβλήτων για πρώτη φορά παγκοσμίως, όπου οι πολίτες μπορούν να διαθέσουν προς ανακύκλωση άδειες συσκευασίες, από γυαλί, πλαστικό, αλουμίνιο και λοιπά ανακυκλώσιμα υλικά, ενώ παράλληλα παράγεται ηλεκτρική και θερμική ενέργεια.
Όσον αφορά την διαχείριση των αστικών και βιομηχανικών στερεών αποβλήτων, στη Σουηδία δια νόμου απαγορεύεται η εδαφική διάθεση των σκουπιδιών σε ΧΥΤΑ ήδη από 1.1.2005, ενώ στη Γερμανία η απαγόρευση της ταφής των αποβλήτων τέθηκε σε ισχύ ένα χρόνο αργότερα (2006). Οι 30 υπερσύγχρονες μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων, οι οποίες βρίσκονται και μέσα στις πόλεις, για το ίδιο έτος παρήγαγαν 13.639.020 kWh (13.6 δις. εκατ. kWh). Συγκριτικά αναφέρεται ότι στη Σουηδία σε επίπεδο χώρας το σύνολο των διοξινών που εκλύονται από τις 30 μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης 4.470.690 τόνων απορριμμάτων ήταν μόλις 0.49 γρ. για το έτος 2007.
